စကြဝဠာ သက်တမ်း တစ်စက္ကန့်လောက် ရောက်တဲ့ အခါမှာ ပရိုတွန် နဲ့ နျူထရွန်တွေ တည်ငြိမ်လာပြီး အက်တမ်တွေ စတင် ဖြစ်ပေါ် လာပါတယ်။ ဒီ အက်တမ်တွေဟာ အီလက်ထရွန်တွေကိုတော့ ဆွဲယူပြီး ထိန်းထားနိုင်စွမ်း မရှိကြ သေးပါဘူး။
Black hole တွင်းနက် တစ်ခုနဲ့ နျူထရွန် ကြယ်နဲ့ တိုက်မိ ခဲ့ကြရင် တွင်းနက်က နျူထရွန် ကြယ်ကို အပြိးပိုင် ဝါးမြို ပစ်လိုက်ဖို့ အချိန် နှစ် စက္ကန့်ပဲ ကြာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အခုအထိ ရှာဖွေ တွေ့ရှိ ခဲ့သမျှ ထဲမှာ အကြီးဆုံး ဖြစ်တဲ့ နြူထရွန် ကြယ် (Neutron star) တစ်လုံးကို သိပ္ပံ ပညာရှင်များ ရှာဖွေ တွေ့ရှိ ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီ နြူထရွန် ကြယ်ဟာ သူ့ရဲ့ အဖော် ကြယ်ကို ဝါးမြို စားသုံးရင် အခုလို အကြီး ဆုံး နြူထရွန်ကြယ် ဖြစ်လာရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
စကြာဝဠာ မွေးဖွားပြီးစ နှစ်သန်း ၂၅၀ လောက်ပဲ ရှိသေးတဲ့ အချိန်က ဂလက်ဆီ တစ်စင်းကို James Webb တယ်လီစကုပ် ကြီးက ရှာဖွေ တွေ့ရှိ ထားပါတယ်။ ဒါဟာ အခုထိ ရှာတွေ့ ထားသမျှ ဂလက်ဆီ တွေထဲမှာ အစောဆုံး ဂလက်ဆီ ဖြစ်ပါတယ်။
Neil DeGrasse Tyson ရဲ့ Astrophysics for the People in a Hurry စာအုပ် ဘာသာပြန် အပိုင်း (၃) မှာတော့ ဖိုတွန် တွေကနေ ပရိုတွန် နဲ့ နျူထရွန် တွေ ဖြစ်ပေါ်လာပုံ အကြောင်းကို ဆက်လက် တင်ပြ ထားပါတယ်။
Neil DeGrasse Tyson ရဲ့ Astrophysics for People in a Hurry စာအုပ်ဟာ အရောင်းရဆုံး Best Seller တစ်အုပ် ဖြစ်ပါတယ်။ အပိုင်း ၂ မှာတော့ စကြာဝဠာရဲ့ သက်တမ်း ၁ စက္ကန့်ရဲ့ အပုံ ၁ ထရီလီယံပုံ တစ်ပုံ ကာလမှာ ဘာတွေ ဖြစ်ခဲ့သလဲ ဆိုတာ တင်ပြ ထားပါတယ်။
အခန်း (၁) အကြီးကျယ်ဆုံးပုံပြင် စကြာဝဠာရဲ့ မူလအစက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၄ ဘီလီယံ ခန့်က စခဲ့တာပေါ့။ တစ် ဘီလီယံမှာ သန်း ၁၀၀၀ ဆိုတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်း ၁၄,၀၀၀ ခန့်ကပေါ့။ … Read More »လူတိုင်းအတွက် စကြာဝဠာ – အပိုင်း (၁) | Astrophysics for People in a Hurry by Neil DeGrasse Tyson
ယနေ့ မြင်ရတဲ့ စကြာဝဠာဟာ Big Bang မဟာပေါက်ကွဲမှု ကာလ အစောပိုင်း ကာလလေး အတွင်းက ဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့ အရေးကြီး ဖြစ်စဉ်တွေရဲ့ ရလဒ် ဖြစ်ပါတယ်။
J1144 မဟာတွင်းနက် ကြီးဟာ ၁ စက္ကန့်ကို ကမ္ဘာ တစ်လုံးစာ ပမာဏ ရှိတဲ့ ဒြပ်ထုတွေကို ဝါးမျို စားသုံး နေပါတယ်။
စကြာဝဠာ အစဦး ပိုင်းက မွေးဖွားလာတဲ့ ကြယ်တွေဟာ ခုခေတ် မြင်ရတဲ့ ကြယ်တွေနဲ့ ကွာခြားမှု အများအပြား ရှိပါတယ်။ ဒီ ကြယ်တွေကို အမှောင်ဒြပ် အမြောက်အများ ပါဝင် ဖွဲ့စည်း ထားကြမယ်လို့ သုတေသန စာတမ်း တစ်စောင်က တင်ပြလာပါတယ်။
အာကာသ တွင်းက ဂလက်ဆီ တစ်ခုကနေ ရေဒီယို အချက်ပြ လှိုင်းတွေ မရပ်မနား တောက်လျှောက် ထုတ်လွှင့်နေတာကို နက္ခတ် ပညာရှင်တွေ ရှာဖွေ တွေ့ရှိ ခဲ့ပါတယ်။
Black hole တွေဟာ အခုအချိန်ထိ နက္ခတ် ပညာရှင် တွေအတွက် ပဟေဠိတွေ ဖြစ်နေဆဲပါ။ စတီဖင် ဟော့ကင်းရဲ့ သီအိုရီ အရဆို black hole တွေဟာ တဖြည်းဖြည်း အငွေ့ပျံပြီး သေဆုံး ပျောက်ပျက် သွားကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။